Dit najaar staan de kranten vol met berichten over dé boekhandel. Veelal over hoe slecht het gaat met de boekenbranche, over dalende marktcijfers voor de fysieke winkels, over een faillissement hier en een opheffing daar… Daartegenover de berichten van de stijgende omzetten van de webwinkels die via internet goede zaken doen. Het lijkt een verloren strijd voor de bricks vs. de clicks.
En toch knettert het in heel wat boekhandels van de activiteit. Het zijn veelal de onafhankelijke retailers die zorgen voor reuring op de vloer. Het zijn de boekverkopers met het profiel van de mensen in het DWDD-panel die er steeds weer in slagen hun winkel vol te krijgen. Zij blijken wél in staat om de zenuw van de beleving aan te raken.
Wat is dat eigenlijk, die ‘beleving’? Beleving is een fijn gevoel, meestal deel je het met iemand. Het heeft een samenbindend effect, zorgt ervoor dat je elkaar herkent, hetzelfde voelt en daar blij van wordt. Het zorgt ervoor dat die mensen een groepsgevoel ontwikkelen, een community gaan vormen. Zó maar loslopend in een mega-winkel zal je dit gevoel niet zo snel krijgen, daar zijn ze meestal te groot en te onpersoonlijk voor.
Gemeenschapsgevoel krijg je wel op een plek waar je de mensen kent of in ieder geval de verwachting hebt gelijkgestemden aan te treffen. Dat is voor een middelgrote winkel wel haalbaar, en zelfs ook mogelijk op internet. Zo beschrijft Arjen Fortuin op 2 november in NRC zijn bezoek aan literair New York. Er wordt door sommige uitgeverijen inmiddels heel bewust gebouwd aan literaire gemeenschappen. Fortuin geeft het voorbeeld van Richard Nash van Soft Skull Press dat ‘Cursor’ oprichtte, ‘een verzamelplaats voor onafhankelijke uitgeverijen, waar de oordelen van uitgevers en redacteuren samen moeten komen met the wisdom of the crowd: wat andere lezers van de geposte teksten vinden’. Ook citeert hij Joe Regal die afgelopen maand Zola Books lanceerde, een digitale leesclub en discussieplatform in één.
“Maar het is niet de technologie die het nieuwe bedrijf een plaats moet laten veroveren, zegt Regal. Dat is het bouwen aan een literaire gemeenschap. In de klassieke boekwinkel kwamen mensen niet alleen om boeken te kopen, maar ook om over boeken te praten en om advies te krijgen. Dat willen wij bij elkaar brengen: zowel de kennis van de boekwinkels als die van lezers, uitgevers en recensenten.” Op de site van Zola is een reeks recensies te lezen, maar kunnen ook lezers – en soms de schrijvers- met elkaar in gesprek. Bovendien kunnen boekhandelaren zich aansluiten.” Regal: “Er is bijvoorbeeld een heel erg goede misdaadboekwinkel hier in New York. De kennis die de mensen daar hebben, zou je ook aan de andere kant van het land moeten kunnen krijgen.”
Fortuin beschrijft een ontwikkeling aan uitgeverszijde die parallel loopt met wat lezers steeds meer zoeken. In de bijlage van Volkskrant beschrijft Peris Bekkering de recente bloei van de literaire voorleesavond, feestjes met boeken. Ook in haar artikel wordt duidelijk dat lezen en schrijven steeds meer sociale activiteiten worden. De (veelal jonge) auteurs uit de hele scene zijn bijna zonder uitzondeling aanwezig. Ze nemen hun vrienden mee, die weer meer bekenden uitnodigen via de social media. En zo bewijzen Twitter en facebook hun kracht niet alleen als het Project X – Haren betreft.
Zo hebben we 2 jaar geleden ook De Leesfabriek bedacht. Niet op basis van veel technologie, maar op basis van leesplezier. Eerst alles over boeken, lezen, recensies, discussie en nog meer online plaatsen. En dan er offline ook nog eens op terugkomen tijdens inspirerende book-events. Om kennis te maken met de mensen die jouw passie óók delen, die nieuwsgierig zijn naar die exotische auteur waar jij toevallig veel over weet, die graag die nieuwe dichter willen horen voordragen, die graag met de auteur willen discussiëren over dit theaterscript of over die verfilming. Of die lekker met een biertje achterover leunen, want … tijdens het gesprek op het podium blijft de bar gewoon open, in Nederland… en natuurlijk ook in Vlaanderen!
No Comments