De langste één minuut – Diet Groothuis
2 november 2024
Mel is een meisje of beter een jonge vrouw van 18 die plots zwanger blijkt te zijn en meteen weet dat ze daar nog helemaal niet aan toe is. Het verhaal dat Diet Groothuis vertelt gaat over de twijfels, de angst en de langzaam groeiende overtuiging die gepaard gaan met de vraag of je als jonge vrouw een abortus wil ondergaan. Ondergaan, doorstaan, afbreken, beleven, nemen, willen… Welk woord past daar het beste bij wanneer je zelf nog maar net komt kijken? Wanneer je eerst nog moet leren begrijpen wie je zelf bent? Deze overwegingen maken meteen duidelijk dat de auteur een genuanceerd verhaal vertelt dat geen snelle keuzes toestaat bij een zwaar dilemma. ‘De langste één minuut’ is in veel opzichten een relevant boek dat veel lezers verdient.
Vorm
Een relevant boek over een zwaar onderwerp. Ik had dit boek in één uur kunnen lezen. Waarom deed ik er uiteindelijk toch zeker twee uur over? Allereerst door de vorm. ‘De langste één minuut’ telt weliswaar 189 pagina’s, maar is geschreven in een vrije vers vorm. Het is m.i. géén ‘verse novel’, de vorm waarin bv. ‘67 seconden’ van Jason Reynolds of de verhalen van Sarah Crossan zijn geschreven. Dat zijn toch vooral verhalen met doorlopende zinnen die je bijna als een reguliere roman leest. OK, een verkeerde verwachting en daarom duurde het even voordat ik goed in het verhaal zat. Groothuis gebruikt heel bewust versvormen die mij dwongen om af en toe even stil te staan bij de tekst die méér is dan alleen de woorden of de halve zinnen die ik las. Zij is voor mij dan ook eerder een dichter dan een romancier. ‘De langste één minuut’ heeft dus vooral poëtische zeggingskracht. Er staat geen woord teveel in dit boek.
Emotie
Daarnaast staat de vorm duidelijk in dienst van het verhaal. De vorm benadrukt de emotie die Groothuis in de tekst verwoord. Méér dan in een gewone roman werd ik herhaaldelijk in mijn kraag gegrepen en gedwongen om de lijn van de tekst een paar zinnen eerder op te pakken. Een van de mooiste passages is bv. de dialoog tussen Mel en haar ongeboren kind:
Besluit
12 november
ik heb haar alles uitgelegd
gezegd dat het te vroeg is
dat ik
nog niet
voor haar kan zorgen
haar gevraagd of het heel erg is
om nog even terug te gaan
‘oké’ zei ze
het kan dus
echt geloof me maar
ik heb het net gedaan
Rouw
Dit besluit op 12 november lijkt de afronding van het proces, maar het is alles behalve dat. Om te beginnen zijn er de verwikkelingen die de ongewenste zwangerschap met zich meebrengt in de relatie met haar grote liefde Boris. Daarnaast lezen we over het rouwproces dat Mel doorgaat en over de pijn door de botsing met haar zwaar religieuze vader. Gelukkig zijn er een liefhebbende zus en een begripvolle oma om troost bij te vinden en om de kracht te vinden ook die confrontatie aan te gaan.
Kracht
Het boek sluit af met een lijstje websites die informatie geven en enkele tips die kunnen helpen bij het denkproces. Ik benadruk hier vooral ‘denkproces’, want Groothuis ‘stuurt’ niet. Mel neemt uiteindelijk haar eigen besluit en draagt daarvan zelf de consequenties. De terughoudendheid van de auteur hadden we al eerder kunnen vermoeden door een paar dichtregels van Babs Gons op de allereerste pagina’s goed te laten bezinken.
‘als je nooit in haar schoenen hebt gelopen (…) / vertel dan nooit / wat zij moet doen / wat ze moet dragen / dat ze moet baren / en hoe zich te gedragen’
Dat de lezer -als toeschouwer- mag meemaken hoe Mel zich van haar eigen kracht bewust wordt is te danken aan de beperkingen die de auteur zichzelf heeft opgelegd én aan de verhalen van de jonge vrouwen die zij heeft geraadpleegd bij het schrijven van dit verhaal.
Informatief
Hoeveel ongewenste zwangerschappen er op je eigen school rondlopen weet geen enkele individuele docent, hooguit een klasgenoot als goede vriendin. Misschien kan dit boek helpen de stress te herkennen en moed geven een open gesprek aan te gaan. Behalve een poëtisch pareltje is dit een informatief boek voor meiden (en jongens!) vanaf een jaar of 15. Een pareltje omdat elk woord raak is, informatief omdat de auteur geen enkele emotie uit de weg gaat.
Met dank aan Uitgeverij Volt voor het leesexemplaar
‘De langste één minuut’ snel bestellen? Dat kan via deze link bij Libris.nl
